در ابتدای این آیین نکوداشت، پس از قرائت قرآن، صلوات خاصه حضرت معصومه(س) برای حضار پخش شد و مجری‌گری این برنامه را مهدی کلانترزاده بر عهده داشت.

در تکریم عالمان دینی افراط و تفریط نکنیم

آیت‌الله حسینی بوشهری، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه نگاه تفسیر، علمی و فلسفی علامه ذوالفنون باید معرفی و تبیین شود، گفت: رمز موفقیت عالمانی مانند علامه حسن‌زاده آملی(ره) توفیق الهی و اغتنام از فرصت بود و اگر این دو ویژگی در افراد جمع شود می‌توانند به مقامات بالا برسند.

وی ادامه داد: توفیق هدایت الهی و عنایتی دیگر غیر از عقل، فطرت، کتب آسمانی و وحی است؛ در شخصیت علامه حسن‌زاده آملی(ره) توفیق در حد اعلاست. اغتنام فرصت یکی از مسائلی است که باید از خدا طلب کنیم تا عمرمان در مسیر الهی باشد؛ مراقب از دست دادن فرصت‌ها باشیم و بندگی خدا را داشته باشیم.

استاد حوزه علمیه افزود: علامه حسن‌زاده آملی(ره) برای تلمذ از محضر اساتید و بزرگان سر از پا نمی‌شناخت و هیچ‌گاه از تحصیل علم غافل نبود. علامه ذوالفنون در عین فیلسوف بودن یک فقیه بودند و در ریاضیات، نجوم و طب هم صاحب‌نظر بودند و هیچ‌کدام تحت‌الشعاع دیگری قرار نمی‌گرفت.

وی با اشاره به اینکه راه و رسم حوزه‌های علمیه رسیدن به حقیقت بوده و از افراط و تفریط پرهیز کنید، بیان کرد: علامه حسن‌زاده آملی نیاز به زیارتنامه ندارد و اگر ایشان در میان ما بود و می‌خواستیم زیارتنامه بنویسیم چه پاسخی به ما می‌دادند؟ قطعا خوشایند ایشان نبود؛ راه و رسم حوزه‌های علمیه راه حقیقت بوده است. راه حقیقت را سد نکنیم و در نکوداشت افراد افراط و تفریط نکنیم. 

نقش عالمان و مفاخر دینی در صیانت از هویت اسلامی

در ادامه پیام روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان قرائت شد که خلاصه‌ای از این پیام در ادامه می‌آید: 

«نقش عالمان و مفاخر دینی جهان اسلام در تحقق جامعه دینی و اسلامی، اثرگذاری، هدایت فکری جامعه، صیانت از هویت اسلامی و زمینه‌سازی برای ایجاد تمدن اسلامی نقشی مهم و بی‌بدیل است.

بی‌تردید وجود چهره‌های ارزشمند و شاخص روحانی در جامعه و حضور معنوی آنان، غنای فرهنگی و ارزش‌مداری انقلاب و نظام را ضمانت کرده و استواری، پویایی و مانایی مؤلفه‌های فرهنگی و معنوی در کشور را موجب می‌شود. یکی از این چهره‌های اثرگذار در سپهر علم، فرهنگ و عرفان در زمان ما علامه مرحوم حسن‌زاده آملی(ره) است.

وی یکی از فیلسوفان و عارفان جهان اسلام به‌شمار می‌رود که با بهره‌گیری از کسب فیض از محضر عالمانی بزرگ چون آیت‌الله قمشه‌ای، علامه شعرانی و علامه طباطبایی(ره) توانست در طول عمر پر برکت خود با مجاهدت علمی و تلاش خستگی‌ناپذیر شاگردان برجسته‌ای را تربیت کند و همچنین تألیفات و آثار فاخر فراوانی را در شاخه‌های مختلف علوم از فلسفه، ادبیات و ریاضی تا عرفان، هنر و نجوم از خود برجای بگذارد که چون چراغی تابان فراروی جویندگان بوده و هست.

همایش ملی علامه حسن‌زاده آملی؛ طلیعه یک همایش بین‌المللی

سعیدرضا منتظری، سرپرست بنیاد نخبگان استان قم اظهار کرد: یکی از برنامه‌های بنیاد نخبگان تجلیل از بزرگان انسانی اسلامی است و این همایش در همین راستا انجام شد؛ ۲۰۰ مقاله به این همایش رسید و به‌دلیل جنبه‌های علمی و سلوک رفتاری ایشان مقالات وزین به دبیرخانه رسید که ۵۳ مقاله انتخاب شد.

وی ادامه داد: بنیاد نخبگان با همکاری سایر مراکز علمی و پژوهشی به تلاش‌های خود برای معرفی شخصیت‌های برجسته این حوزه ادامه می‌دهد و در این مسیر از همه ظرفیت‌های موجود استفاده می‌کند.

رئیس بنیاد نخبگان قم گفت: همایش ملی علامه ذوالفنون حسن‌زاده آملی طلیعه همایش بین المللی خواهد بود که برای معرفی جنبه‌های گوناگون شخصیت علمی، معرفتی و... این استاد در سال‌های بعد برگزار می‌شود. 

خلوص در عمل؛ ویژگی بارز علامه حسن‌زاده آملی

در ادامه آیت‌الله حسن رمضانی، از شاگردان علامه حسن‌زاده آملی با اشاره به اینکه خلوص نیت و پاک بودن و چیزی جز خدا در نظر نداشتن ویژگی ممتاز علامه بود، اظهار کرد: ایشان از اموری که مخالف با اخلاص الهی بود اجتناب می‌کرد و در نزد کسانی شاگردی کرد که رنگ دنیا را نگرفته بودند.

وی افزود: علامه حسن‌زاده آملی در فضای اساتیدی تنفس کرده بود که اهل دنیا نبودند؛ حضرت استاد حسن‌زاده دائما از خدا و حق و رسیدن به او سخن می‌گفت. آثاری که از آن مرد بزرگ به جای مانده پر از نکات علمی است که بر علم و معرفت انسان می‌افزاید.

شاگرد علامه حسن‌زاده آملی با اشاره به اینکه ایشان اهل دنیا نبود و هر گاه سخن از دنیا به میان می‌آمد، تبری می‌جست، گفت: علامه حسن‌زاده آملی انسانی بود که بندگی خدا را برای خود بهترین عنوان و بالاترین عزت انتخاب کرده بود؛ ایشان در حقیقت چکیده همه معارف عقلی و نقلی جهان تشیع در این ۱۳۰۰ سال اخیر بود.

حکمت و شریعت؛ شاخصه اصلی آثار علامه حسن‌زاده آملی

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدیدالله یزدان‌پناه از دیگر شاگردان علامه حسن‌زاده آملی اظهار کرد: جمع میان حکمت و شریعت در آثار استاد علامه حسن‌زاده آملی(ره) بارز بود و عمق نگاه و نظریات در عرفان نظری به ایشان کمک کرد تا مفاهیم عمیق حکمت صدرا را متوجه شوند.

وی با بیان اینکه کسی که حقایق را شهود کرده باشد فطرت برتر پیدا می‌کندکه او را ساحت برتر می‌کند و فیلسوف می‌تواند عمق فلسفی پیدا کند، تصریح کرد: علامه حسن‌زاده آملی از حکیم‌های قدر است و قدرت فلسفی ایشان در شهود ایشان نسبت به حقایق بود و کار فنی در مباحث فلسفی شاخصه اصلی علامه بود.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه علامه حسن‌زاده آملی معمولاً در خصوص مسائل مختلف رساله می‌نوشت و حقیقت ناب را به اختصار توضیح می‌داد، گفت: علامه، بسیاری از حقایق سخت فلسفی را به زبان روان ارائه می‌داد که این امر ماحصل کار عملی و فنی استاد بود. جمع میان حکمت و شریعت در آثار استاد علامه بارز بود و عمق نگاه و نظریات ایشان در عرفان نظری به ایشان کمک کرد تا مفاهیم عمیق حکمت صدرا را متوجه شوند.

علامه حسن‌زاده آملی مولود حوزه علمیه بود

حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی فاضل، مدیر حوزه‌های علمیه خواهران در ادامه گفت: علامه حسن‌زاده آملی، مولود یک سیستمی به نام حوزه‌های علمیه است که قدمتی هزار ساله دارد و صد‌ها عالم پرورش داده است و اگر بخواهیم به مقامات علامه حسن‌زاده آملی پی ببریم باید این سیستم مورد واکاوی قرار بگیرد که تا این اندازه عالم‌پرور است.

وی با اشاره به روحیه طلبگی و محصلی علامه حسن‌زاده گفت: ایشان از زمانی که در کسوت طلبگی در آمدند تا آخرین روز‌های عمر که از سلامت برخوردار بودند، عطش علم داشتند و این نشاط و انگیزه در ایشان بود. ایشان نسبت به همه شکور بود؛ حریت و آزاداندیشی ویژگی آیت‌الله حسن‌زاده آملی بود و آثار و نوشته ایشان گواهی بر این امر است.

معرفت نفس؛ توصیه همیشگی علامه حسن‌زاده آملی

محمدباقر لاریجانی، داماد علامه حسن‌زاده آملی گفت: جامعیت علمی استاد کم‌نظیر بود و در حکمت نظری و عملی تلاش زیادی کردند؛ تلفیق بین قرآن، عرفان و برهان محور زندگی ایشان بود.

وی با اشاره به اینکه ایشان یکی از الگوهای سلامت معنوی هستند، ادامه داد: رضای الهی، نظم، هدفمندی و امید به آینده از ویژگی‌های علامه حسن‌زاده آملی است؛ سفارش اصلی ایشان همان سفارش خیلی از اولیای خداست و آن این بود که انسان اگر راهش را براساس برنامه الهی انتخاب کند می‌تواند خیلی راه یافته و جلو رود.

داماد علامه حسن‌زاده با اشاره به اینکه معرفت نفس و شناخت نفس توصیه همیشگی ایشان بود و مدام همه را به معارف دین و حقایق دین دعوت می‌کردند، تصریح کرد: ایشان تسلط به شاخه‌های بسیاری از علوم داشتند و خودشان هم ساختار به علم می‌دادند و به پیوستگی در ساختار دانش معتقد بودند.

در این مراسم از تمبر یادبود علامه حسن‌زاده آملی رونمایی شد، هم‌چنین دو کتاب «حدیث سهر، نوشته آیت‌الله رمضانی» و کتاب «دیروز دانش، نوشته حدادعادل» رونمایی شد.

در پایان این مراسم نکوداشت دو پنل تخصصی نیز برگزار شد؛ که پنل اول با عنوان هیئت و نجوم با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن نائیجی، شاگرد علامه و استاد سطوح عالی حوزه علمیه در سالن شهید مطهری(ره) و پنل دوم  با عنوان طب و سبک زندگی اسلامی با ارائه محسن آسوری، رییس پژوهشکده انستیتو پاستور آمل در سالن علامه طباطبایی در سالن همایش‌های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی با حضور پژوهشگران و اندیشمندان برگزار شد